بازار پول به بخشی از بازار مالی گفته می شود که در آن داراییهای مالی با قدرت نقدشوندگی بالا و سررسیدهای کوتاه مدت که معمولا کمتر از یکسال میباشد، مورد داد و ستد قرار میگیرد. ریسک در این بازار بسیار پایین است. معاملات بازار پول غالبا عمده و در سایزهای بزرگ است و بین موسسات مالی و شرکتها اتفاق میافتد. از ابزارهای بازار پول می توان به اوراق تجاری، اسناد خزانه، پذیرش بانکی و گواهیهای سپرده اشاره نمود.
بازارهای پولی از حیث قرار گرفتن در حیطه نظارت دولت و نافذ بودن قوانین و مقررات و سیاستهای پولی در مورد آنها به دو نوع متشکل و غیر متشکل تقسیم میشود. بانک مرکزی، بانکها و موسسات اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی نهادهای بازار متشکل را تشکیل میدهند. بر اساس درجه رشد بازارهای متشکل بازاری موازی آن شکل میگیرد که بازار غیر متشکل نامیده میشود. هرچه قدر بازار متشکل کارآمد، گسترده و توسعه یافته باشد بازار غیر متشکل کوچک و محدود میشود و همین طور بالعکس.
علل ریشه دار شدن بازار غیر متشکل، سهولت دسترسی و بوروکراسی کمتر و نرخ سود بالاتر میباشد. نهادهای بازار غیر متشکل شامل صرافیها، شرکتهای لیزینگ، صندوقهای قرضالحسنه، تعاونیهای مالی، شرکتهای مضاربهای و وامدهندگان سنتی (در اصطلاح عرف نزولخواران) میباشند.
دکتر مهدی فتاحی
دپارتمان حقوق بازرگانی بین المللی و سرمایه گذاری خارجی