لزوم حرکت از تهاتر نفت به سمت شکل‌گیری تجارت دوجانبه
یک کارشناس اقتصادی گفت: شکل‌گیری تجارت نیازمند یک نقشه کامل توسعه صنعتی است و باید از تهاتر نفت به سمت شکل‌گیری تجارت دو جانبه حرکت کنیم.
به گزارش شانا، یکی از اصلی‌ترین شیوه‌هایی که از آغاز به کار دولت سیزدهم برای افزایش فروش نفت ایران در بازارهای جهانی از آن نام برده شد شیوه تهاتر نفت است. هرچند تاکنون در این باره اخبار رسمی منتشر نشده، ولی اخبار ضد و نقیضی در این‌باره به گوش می‌رسد. برای نمونه در هفته‌های گذشته طرح انجام پروژه‌های ریلی با تهاتر نفت و ساخت مسکن با استفاده از تهاتر نفت در مجلس بررسی شده است.
به گفته برخی کارشناسان در شرایط کنونی که به‌دلیل تحریم‌ها بازارهای صادراتی نفت و میعانات گازی ایران محدود شده است چاره‌ای جز رفتن به سمت تهاتر وجود ندارد. در مقابل برخی کارشناسان معتقدند باید تأمل بیشتری در قراردادهای تهاتری شود تا امنیت پایدار اقتصادی به‌وجود بیاورد.
مجید شاکری، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر در این زمینه گفت: بحثی که کمتر در ساختار تجاری ایران پرداخته می‌شود تفاوت تجارت بین‌الملل و تجارت دوجانبه است. تجارت دوجانبه به‌منظور ضمانت و حفظ امنیت تجارت دو کشور برقرار می‌شود و به‌معنای Total tradeیا همان صفر کردن تراز تجاری و برابری واردات و صادرات دو طرف در بلندمدت است.
وی افزود: تهاتر را می‌توان یک بخش ضعیف از تجارت دوجانبه دانست که موقت است اما آنچه باید هدف ما باشد برقراری تجارت دوجانبه با کشورهاست. یکی از نگرانی‌های بنده این است که تکرار کلمه تهاتر نگاه ما را به این بحث محدود کند.
شاکری با بیان اینکه در صورت شکل گرفتن تجارت دوجانبه می‌توان شاهد سرمایه‌گذاری‌های دو طرف بود، ادامه داد: شکل‌گیری تجارت دوجانبه نیازمند یک نقشه کامل توسعه صنعتی است.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه این شیوه تجارت در دنیا به‌شدت مرسوم است، افزود: کشورها می‌توانند برای تجارت‌های دوجانبه از ابزارهای پولی و بانکی خودشان استفاده کنند، یا از ابزارهای مرسوم تجارت بین‌الملل. در واقع کشورها در این الگو فقط یک نهادی می‌خواهند که ناهمسانی زمانی را کنترل کند و اینجاست که برای شرایط تحریمی ایران بسیار مفید است.
شاکری تأکید کرد: اگر هند و چین توانستند دلار را از مبادلاتشان حذف کنند به‌دلیل صفر کردن تراز پرداختی‌شان است و نه اینکه یک شیوه جدید مبادله کشف کرده‌اند.
وی در پاسخ به اینکه آیا شیوه فعلی تهاتر می‌تواند در دور زدن تحریم‌ها به ما کمک کند یا خیر، پاسخ داد: اگر طرح تهاتر نفت در همین حد باقی بماند یک طرح موقتی است، اما اگر مسئولان موضوع شکل‌گیری تجارت دوجانبه را در دستور کار قرار دهند اصلاً تحریم‌ها معنایی نخواهد داشت.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به بحث تهاتر نفت با پیمانکاران پروژه‌های راه و ساختمان گفت: اگر این بحث در قالب یک تجارت دوجانبه و همراه با انتقال فناوری انجام بشود توجیه دارد، اما اگر در شرایط کنونی تنها به‌دلیل نبودن منابع مالی باشد، قابل توصیه نیست. البته این موضوع به اینکه برای کدام پروژه انجام می‌شود هم بستگی دارد. در واقع پروژه باید برای ما به اصطلاح ساییدگی تحریمی داشته باشد، یعنی آنچه در تجارت بین‌الملل نمی‌توانیم به‌دست بیاوریم با تجارت دوجانبه به‌دست بیاوریم.
