بازگشت شرکای خودرویی به ایران
دنیای‌اقتصاد نوشت: مذاکرات خارجی خودروسازان با سیگنال‌های امیدوارکننده در عصر «پساترامپ» آغاز شده است. از سال ۹۷ همراه با تحریم‌های بین‌المللی، بسیاری از شرکای خودروسازی کشور با تهدیدات دولت آمریکا، اقدام به فسخ یک‌طرفه قراردادهای همکاری کردند و از ایران خارج شدند.
اکنون اما برخی شرکای قدیمی فضای بازگشت را مساعد دیده و به‌طور پیدا و پنهان مذاکرات خود را با خودروسازان داخلی آغاز کرده‌اند. در بین این شرکت‌ها، خودروسازان چینی باز هم پیش‌قدم شده و در صف اول مذاکره هستند؛ اگرچه تولیدکنندگان اروپایی نیز به چشم می‌آیند. با این حال مدل پیشنهادی این شرکت‌ها برای بازگشت با تغییراتی همراه شده؛ به‌طوری‌که شرکت‌های خارجی با حالت احتیاط برای ورود تمایل دارند در فاز اول به مونتاژ خودرو در ایران – به جای ورود سرمایه – دست بزنند. کارشناسان می‌گویند در این مقطع که نااطمینانی اقتصادی فروکش کرده است، طرف‌های خارجی در صورت حس اطمینان بیشتر فاز سرمایه‌گذاری را انتخاب می‌کنند.
این روزها در حالی برخی خودروسازان داخلی خود را آماده شراکت دوباره با خارجی‌ها در صورت لغو تحریم‌ها کرده‌اند که به‌نظر می‌رسد این بار شرکای خارجی حضوری متفاوت خواهند داشت. پیش‌بینی می‌شود با توجه به اینکه صنعت خودروی کشور دو بار تحریم و خارجی‌ها مجبور به ترک ایران شدند، این بار آنها با احتیاط بیشتری پای میز مذاکره حاضر شوند. پیش از تحریم‌های اولیه و ثانویه، برخی از شرکای خارجی اقدام به سرمایه‌گذاری در صنعت خودروی کشور کردند. این در شرایطی است که به‌نظر می‌رسد این بار چندان تمایلی به سرمایه‌گذاری مستقیم در ایران نداشته باشند و مونتاژ خودرو در کشور را دنبال کنند. هرچند ظاهر این اتفاق احتمالی چندان خوشایند نیست، با این حال می‌تواند فرصت حضور خودروسازان ایرانی در زنجیره جهانی فروش و صادرات شرکت‌های خارجی را فراهم کند. این مسیری است که برخی کشورها از جمله ترکیه و چین به‌طور اصولی طی کرده‌اند و از قضا به موفقیت‌های چشم‌گیری هم دست یافته‌اند. بنابراین صنعت خودروی ایران نیز می‌تواند از حضور بدون سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی‌ها بهره ببرد. این فرصت البته در سایه بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای و برجام و لغو تحریم‌ها ایجاد خواهد شد؛ اتفاقی که خیلی‌ها به آن امیدوارند.
با پایان دولت دونالد ترامپ در آمریکا و آغاز دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن، حالا امیدواری‌ها برای بازگشت این کشور به توافق هسته‌ای و احیای برجام افزایش یافته است؛ موضوعی که می‌تواند بر آینده خودروسازی ایران به‌خصوص در بخش مشارکت‌های خارجی اثرگذار باشد. اردیبهشت ۹۷ که آمریکا از برجام خارج و در ادامه، صنعت خودروی کشور را تحریم کرد، شرکای خارجی خودروسازی بی‌اعتنا به عهد و پیمانشان، کشور را ترک کردند. دلیل خروج خودروسازان خارجی از ایران، جرایم مادی و معنوی آمریکا بود و امثال پژو و رنو و حتی چینی‌ها با واهمه از تنبیه آمریکایی‌ها ترجیح دادند قرارداد شراکت خود با طرف ایرانی را یک‌طرفه فسخ کنند. هرچند حالا که صحبت از احیای برجام و لغو تحریم‌ها می‌شود، امیدواری به بازگشت خودروسازان جهانی به ایران افزایش یافته، با این حال به‌نظر می‌رسد تجربه خارجی‌ها در دهه ۹۰ (دو بار تحریم)، آنها را برای حضور دوباره و مستقیم در صنعت خودرو کشور مردد کرده است. خودروسازی ایران یک بار اوایل دهه ۹۰ و بار دیگر در تابستان ۹۷ تحریم شد و شرکای خارجی از بیم تنبیه آمریکایی‌ها و دیگر کشورها، قید حضور در کشور را زدند.
حالا با رفتن ترامپ که ضدبرجام بود و آمدن بایدن که گفته می‌شود برای بازگرداندن آمریکا به توافق هسته‌ای، بی‌میل نیست، از همین حالا زمزمه‌هایی مبنی‌بر آغاز فصل جدید مشارکت‌های خارجی در خودروسازی ایران به گوش می‌رسد. بر این اساس، شنیده می‌شود برخی شرکت‌های بخش خصوصی به‌صورت چراغ خاموش در حال فراهم کردن مقدمات همکاری با خارجی‌ها هستند تا پس از لغو تحریم‌ها، فعالیت مشترک خود را از سر بگیرند. هرچند در مورد خودروسازان بزرگ داخلی وابسته به دولت فعلا خبر خاصی مبنی‌بر مشارکت‌های خارجی به گوش نمی‌رسد، با این حال قطعا آنها نیز در صورت احیای برجام و لغو تحریم‌ها، به سراغ خارجی‌ها خواهند رفت و مذاکرات خود را آغاز می‌کنند. بنابراین آنچه مشخص است در شکل‌گیری مشارکت‌های خارجی در خودروسازی ایران پس از لغو تحریم‌ها، تردیدی نیست، اما احتمالا شکل و شمایل و فرمول خودروسازان جهانی برای حضور در صنعت خودروی کشور متفاوت از قبل خواهد بود. خارجی‌ها تجربه دو بار تحریم خودروسازی ایران را در دهه ۹۰ دارند و این مساله می‌تواند آنها را برای سرمایه‌گذاری در صنعت خودروی کشور مردد کند. به اعتقاد برخی کارشناسان، این احتمال وجود دارد که خودروسازان خارجی حتی امثال پژو و رنو و چینی‌ها، در بازگشت به ایران گزینه سرمایه‌گذاری مستقیم را کنار بگذارند و تنها به قصد مونتاژکاری و فروش محصول پای میز مذاکره با ایرانی‌ها بنشینند. با فرض اینکه این سناریو صحیح باشد، دو برخورد متفاوت از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت و خودروسازان ایرانی در این ماجرا قابل تصور است: نخست، نه گفتن به خارجی‌ها و مشروط کردن همکاری‌های دوطرفه به سرمایه‌گذاری مستقیم و دیگری پذیرفتن مشارکت‌های خارجی در قالب مونتاژکاری. هر کدام از این دو برخورد که صورت گیرد، تبعات مثبت و منفی خاص خود را به دنبال خواهد داشت.
ادامه این خبر را در لینک زیر دنبال کنید:
